Herontwerp De ontwikkeling van de van de mentor in zijn rol als loopbaanbegeleider

De ontwikkeling van de van de mentor in zijn rol als loopbaanbegeleider met als doel de ontwikkeling van loopbaancompetenties bij leerlingen. 

Inleiding

Op het Novalis College ligt er een beleidsnotitie waarin staat omschreven dat  het LOB op de school een transitie zal gaan maken van een eerstelijns decanaat naar tweedelijns. Het is de bedoeling dat mentoren en vakdocenten in de eerste lijn een rol gaan invullen in het loopbaanproces van de leerling.

Het belangrijkste aspect in dit loopbaanproces is dat leerlingen de loopbaancompetenties ontwikkelen zoals ontworpen door Kuijpers en Meijers, Kuijpers en Bakker (Kuijpers, 2003; Meijers, Kuijpers, & Bakker, 2006). De wijze waarop deze competities verworven kunnen worden is vooral door het opdoen van betekenisvolle ervaringen, de reflectie hierop en door de dialoog hierover met docenten, mentor, ouders en peers.

Op het Novalis College is het nog niet gelukt om dit beleid te implementeren. Uit gesprekken met collega’s blijkt dat zij onvoldoende inzicht hebben in wat er van hen en van de leerlingen wordt verwacht en hoe zij zelf in de rol als loopbaanbegeleider kunnen groeien.

Als uitgangspunt van dit trapmodel ben ik uitgegaan van de professionele ontwikkeling van leerkrachten zoals onderzoekers zoals Kelchtermans (2001) van Veen, Meirink en Verloop (2010) hebben omschreven. Zij gaan bij professionele ontwikkeling uit van de kerngedachte dat het leren- en ontwikkelen van competenties van leraren een levenslang proces is en dat een randvoorwaarde hiervoor is dat dit kan plaatsvinden in een betekenisvolle interactie tussen de leerkracht en de context waarin hij deze ervaringen opdoet en in de reflectieve dialoog hierop (Kelchtermans, 2001; Van Veen, Zwart, Meirink, & Verloop, 2010; Verbiest, 2014).

Ook Timperley, Wilson, Barrar en Fung (2008) gaan uit van het belang van betekenisgeving. De informatie die leerkrachten ontvangen moet kunnen worden gekoppeld aan activiteiten die men uitvoert. Dit heeft resultaat op het leren van de leerkracht en op de leerresultaten van de leerlingen (Timperley, Wilson, Barrar, & Fung, 2008).  

Herontwerp

Aangezien het van belang is dat mentoren (en vakdocenten) in eerste instantie hun eigen competenties ten aanzien van LOB ontwikkelen ligt de focus van mijn herontwerp op deze doelgroep. Echter omdat, zoals Kelchtermans en Van Veen et. al. beschreven, het van belang is dit deze ontwikkeling te koppelen aan betekenisvolle activiteiten, wordt ook de ontwikkeling van de leerlingcompetenties  m.b.t. LOB meegenomen.

Mijn herontwerp is daarom in eerste instantie gericht op het ontwikkelen van een lessenserie voor de mentoren om hun kennis en hun competenties m.b.t. loopbaanbegeleiding bij leerlingen te vergroten. Daarin zijn lessen opgenomen die zij kunnen gebruiken in mentorlessen zodat zij kunnen gaan reflecteren op hun eigen handelen.

Hoe wordt de ontwikkeling gemeten?

In het trapmodel staat omschreven welke competenties er bij elke stap horen.  Het doel is dat mentoren in ieder geval de derde trede bereiken, dus het zelfstandig tonen van de competenties ten aanzien van het begeleiden van leerlingen, maar tegelijkertijd wordt van de mentor gevraagd welke persoonlijke ontwikkeling hij doormaakt in zijn rol als begeleider.

Het is niet de bedoeling dat dit summatief getoetst gaat worden. Docenten zullen de lessenserie gaan uitvoeren en moeten daarop reflecteren. Dit zal op drie manieren plaatsvinden:

-        Door middel van intervisie en rollenspellen in de bijeenkomsten.

-        Door het maken bijhouden van een blog, waar de reflecties op de gegeven lessen geplaatst moeten worden.

-        Observatie van een loopbaangerichte mentorles en een loopbaangesprek tussen mentor en leerling.

Het is belangrijk dat er ook wordt ingegaan op de leerbehoeftes van de mentoren en dat zij vanuit dit uitgangspunt stappen gaan zetten.

Het kan dus zijn dat de competenties van de docent aanvankelijk verspreid zijn over de verschillende treden van het trapmodel.